René T. H. Laennec (1781 - 1826) je bio francuski patolog i kliničar, a u svijetu medicine je poznat po tome što je izumitelj indirektne auskultacije, odnosno stetoskopa. Kada je imao 5 godina, njegova majka umire od tuberkuloze. Otac nije bio u stanju da ga odgaja, te odlazi da živi sa očevim ujakom. Zdravstveno stanje Laenneca je bilo loše još od njegovog djetinjstva, vjeruje se da je bolovao od astme. Fascinirala ga je muzika - svoje slobodno vrijeme je provodio svirajući flautu i pišući poeziju.
Sa 12 godina odlazi u Nant da živi sa svojim ujakom - dr Guillaume François Laënnec. Njegov ujak je bio dekan medicinskog fakulteta, i ovdje Laennec pronalazi svog uzora. Uprkos teškim vremenima tokom Francuske revolucije, Laennec je bio uspješan tokom školovanja. Sa 14. godina, već je pomagao oko bolesnih i ranjenih. Sa 18, zaradio je rank hirurga treće klase u vojnoj bolnici u Nantu.
1800. godine odlazi u Pariz, gdje proučava disekciju u laboratoriji famoznog Dupuytrena, gdje stiče znanja o makroskopskoj patologiji i konceptu bolesti u poređenju sa anatomskim promjenama. Takođe je imao sreću da ima sjajne profesore kao što su Bayle, Bichat, Tillets. Uz Corvisarta, koji je bio Napoleonov ljekar, proučava srčane bolesti.
Počevši od 1802, još kao student objavljuje nekoliko patološko-anatomskih zapažanja. Odlično je poznavao latinski i grčki jezik, te je čitao grčke tekstove koji se pripisuju Hipokratu. Nastojao je spojiti Hipokratove tvrdnje sa medicinom svoga vremena, o čemu je 1804. napisao tezu sa kojom stiče zvanje doktora medicine.
U kliničkoj praksi se bavi bolestima pluća i srca, gdje je tokom godina razvijao metodu indirektne auskultacije. 1818. iznosi pred Akademiju nauka u Parizu svoja iskustva sa auskultacijom. Uspio je pripremiti za štampu svoje glavno djelo, nakon čega je fizički klonuo.
Lannaec je bolovao od plućne tuberkuloze. Njegova majka i dva brata su umrli od ove bolesti, a on je prve znake bolesti dobio već u mladosti, i prije dolaska u Pariz. 1819. godine odlazi u Bretanju da se odmori. U Pariz se vraća 1821. te preuzima ponovo svoje dužnosti. Zbog naučnih shvatanja, sukobljava se sa Broussaisom, ali njegova metoda stiče sve više pristalica.
1826. se ponovo povlači na svoje imanje na Bretanji. Tokom njegovih poslednjih mjeseci, zatražio je od nećaka da posluša njegova pluća i opiše šta čuje. Ovaj vrsni ljekar je prepoznao šta mu nećak objašnjava, jer je hiljadu puta čuo taj zvuk. Nećaku ostavlja svoje naučne radove, sat i prsten i "iznad svega, moj stetoskop, koji je najveći dio moje ostavštine". Laennec umire sa 45 godina.
Lannaec je prvi omogućio tačnu diferencijalnu dijagnozu između pneumonije, pleuritisa i bronhitisa, te je prvi opisao i bronhiektazije, koje je 1808. opazio njegov asistent Cayol. Neke bolesti su dobile i naziv po njemu, jer ih je prvi opisao (Laennecova ciroza jetre, Laennecov infarkt pluća). Takođe, veliku pažnju je posvetio i proučavanju tuberkuloze - uočio je jedinstvo na izgled raznovrsnih procesa kao što su tuberkuli, kaverne i infiltrati. Kasnije, mnogi patološki anatomi, na čelu sa Rudolfom Virchowom, protivili su se takvoj unitarističkoj teoriji, ali su Kochova istraživanja potvrdila ispravnost Laennecovih zapažanja.
Lannaec je bio metodičan, savjestan i promišljen ljekar i naučnik, uprkos tome da je veći dio života proveo u neprikladnim društvenim prilikama, često u materijalnoj oskudici i izmoren tuberkulozom. Za sobom je ostavio instrument koji će još dugo vremena biti među najvažnijim u medicini.
Reference:
Šercer A., Grmek M. D. (1969). Medicinska enciklopedija (IV sv.). Jugoslavenski leksikografski zavod, Zagreb
Roguin A. Rene Theophile Hyacinthe Laënnec (1781-1826): the man behind the stethoscope. Clin Med Res. 2006 Sep;4(3):230-5.
Comments